Besin: İnsan vücudunun hayatını devam ettirebilmesi için gerekli olan organik veya inorganik bileşiklerin tümüne besin denilir. İnsanların büyümesi, gelişmesi, günlük aktivitelerini yapabilmesi ve düşünmesi gibi enerji gerektiren her durumda besinlerden faydalanmak zorundayız. Besinler, hayvansal veya bitkisel besinler olarak sınıflandırılabilir. Hayvansal besinler; süt ve süt ürünleri, yumurta, çeşitli et ve et ürünleri gibi besinlerdir. Bitkisel besinlere ise buğday, pirinç, mısır, fasulye, mercimek, sebze ve meyveler örnek verilebilir. Bu besin maddeleri arasında bir üstünlük yoktur; dengeli veya dengesiz beslenme vardır. Dengeli beslenme, insan sağlığını korumak ve yaşam kalitesini geliştirmek için vücudun ihtiyaç duyduğu besin ögelerinin yeterli miktarda ve uygun zamanda alınması işlemidir. Dengesiz beslenme ise aynı besinden çok fazla alınıp farklı besinin hiç alınmaması durumudur. Dengesiz beslenme daha zararlıdır. Çünkü aynı besinden sürekli ve fazla miktarda alındığında vücudumuzda yağa çevrilip depolanır ve ihtiyacımız olan bazı besin maddelerinden yoksun kalmış oluruz. Şimdi hangi besin ögelerinin olduğuna bakalım: Karbonhidratlar: Karbon, hidrojen ve oksijen elementlerinden oluşan organik bileşiklerdir. İlk olarak bitkilerle fotosentez yoluyla açığa çıkarlar. Biz bunu doğadan büyük moleküller halinde alır ve vücudumuzda sindirilerek daha küçük parçalara ayırırız. Sonra da birinci derecede enerji kaynağı olarak hücrelerimizde tüketmeye başlarız. En çok ekmek, patates, makarna, pirinç ve tahıllarda bulunurlar. Yapıtaşları glikoz olup, depo hali glikojendir. Yağlar veya proteinlerle birleşip hücre zarının yapısını oluştururlar. Karbonhidratlar, monosakkaritler (glikoz, fruktoz, galaktoz), disakkaritler (maltoz, laktoz, sakkaroz) ve polisakkaritler (nişasta, glikojen, kitin, selüloz) olarak gruplara ayrılırlar. Proteinler: Karbon, oksijen, hidrojen, sülfür, azot ve fosfor içerebilirler. Yapıtaşları aminoasitlerdir. Enerji vermek için üçüncü sırada kullanılırlar. Vücutta oluşan organik bileşiklerin çoğunun kaynağını oluştururlar. Enzimler, hormonlar, antijenler, antikorlar, hücre yapıları, saç, tırnak, kas gibi hemen hemen vücudun her bölümünde bulunurlar. Et, süt ve yumurtada bol bulunurlar. Yağlar: Karbon, hidrojen ve oksijen elementlerinden oluşurlar. Enerji vermek için ikinci sırada kullanılırlar ama kullanıldıklarında en yüksek enerjiyi veren bileşiklerdir. Diğer besin maddeleri yağlara dönüşüp depo edilebilir. Zeytinyağı, ayçiçek yağı, margarin, sucuk, pastırma, fındık, fıstık, ayçekirdeği yağdan zengin besinlerdir. Vitaminler: Vücudun düzenini sağlayan, kimyasal olaylarda rol alan organik bileşiklerdir. Yağda eriyen vitaminler (A, D, E, K) ve suda eriyen vitaminler (B ve C) olmak üzere sınıflandırılırlar. Yağda eriyenler depolanabilirken, suda eriyenler depolanmazlar ve günlük ihtiyaçlarımızı dışarıdan karşılamamız gerekir. Her bir vitamin eksikliğinde çeşitli hastalıklar oluşabilir. Örneğin A vitamini eksikliği gece körlüğü, C vitamini eksikliği diş eti kanaması yapar. Mineraller: Canlıların dışarıdan alması gereken inorganik bileşiklerdir. Herhangi bir sindirime işlemine uğramadan direkt kana geçerler. Kemik ve dişlerin oluşmasında, enzimlerin düzenli çalışmasında, kas kasılmasında görev yaparlar. En önemli mineralimiz sudur. Su vücudun en fazla ihtiyaç duyduğu besindir. Zaten insan vücudunun yaklaşık %60'ı sudan oluşur. Besinlerin sindirilmesinde, emilmesinde ve taşınmasında çeşitli roller üstlenir. Ekstra Bilgiler:
|
Ülken
21 Temmuz 2024 PazarBesinlerin hayatımızda bu kadar önemli olduğunu bilmek gerçekten şaşırtıcı. Peki, hangi besin ögelerinin eksikliği vücutta en ciddi sorunlara yol açar? Özellikle dengesiz beslenmenin zararlarından nasıl korunabiliriz?
Cevap yazAdmin
21 Temmuz 2024 PazarMerhaba Ülken,
Besinlerin hayatımızdaki önemi gerçekten büyük. Vücutta en ciddi sorunlara yol açabilecek besin ögeleri arasında vitaminler, mineraller, proteinler ve temel yağ asitleri bulunur. Örneğin, C vitamini eksikliği skorbüt, D vitamini eksikliği raşitizm, demir eksikliği anemi gibi ciddi durumlara yol açabilir. Ayrıca, yeterince protein alınmaması kas kütle kaybına ve genel zayıflığa neden olabilir.
Dengesiz beslenmenin zararlarından korunmak için çeşitli ve dengeli bir beslenme programı uygulamaya özen göstermeliyiz. Bu, çeşitli meyve ve sebzeleri, tam tahılları, sağlıklı yağları ve yeterli miktarda proteini içerir. Ayrıca, fast food ve işlenmiş gıdaların tüketimini sınırlandırmak da önemlidir. Su tüketimine dikkat etmek ve gün içinde yeterli miktarda su içmek de vücudun doğru şekilde çalışması için gereklidir.
Sevgiler,
[Senin adın]