Günlük yaşamda kullandığımız sabun, çamaşır suyu, tuz ruhu, bazı ilaçlar, gazoz, sirke, tıraş köpüğü, cilt bakım kremi ve ketçap gibi maddelerin yapısında asit veya bazlar yer almaktadır. Bazı asit ve bazlar ise sebzeler ve meyveler gibi doğal besinlerde bulunur. Hatta bazı asit ve bazların eksikliği, canlı vücudunda çeşitli hastalıklara yol açabilir. Örneğin, folik asit eksikliği anemiye sebep olabilir. Önemli Asitler ve Kullanım Alanları Formik Asit Formik asit, bakterilere, küflere ve mayalara karşı etkili olup, gıdalarda koruyucu olarak kullanılır. Karınca salgısında bol miktarda bulunur. Asetik Asit Asetik asit, sirke asidi olarak da bilinir ve %5 ila %8'lik çözeltileri sirke olarak kullanılır. Asetik asit birçok ilaç ve endüstri maddesinin hazırlanmasında kullanılır. Tahriş edici bir kokusu olan bu asit, alüminyum asetat tuzu olarak yeni oluşmuş yaralarda kan dindirici olarak kullanılabilir. Sorbik Asit Sorbik asit, küf ve mayaların gelişmesini önler ve bu nedenle yiyeceklerde antimikrobik koruyucu olarak kullanılır. Kokusu ve lezzeti yoktur. Sülfürik Asit Sülfürik asit, endüstride en önemli asitlerden biridir ve dünya genelinde en fazla üretilen kimyasallardan biridir. Gübre üretiminde, amonyum sülfat üretiminde, patlayıcı imalatında, boya sanayinde ve petrokimya sanayinde yaygın olarak kullanılır. Benzoik Asit Benzoik asit, beyaz renkli iğne ve yaprakçık görünümlü bir maddedir. Gıdalarda mikrobik bozunmayı önlemek için kullanılır ve meyve suyu, marmelat, reçel, gazlı içecekler, turşular, ketçap gibi ürünlerde yaygın olarak bulunur. Birçok bitkinin yaprak, kabuk ve meyvelerinde yer alır ve genellikle sodyum tuzu şeklinde kullanılır. Folik Asit Folik asit, yaşayan tüm hayvan ve bitki dokularında az miktarda bulunur. Koyu yeşil yapraklı sebzeler, hayvanların böbrek ve karaciğerlerinde bol miktarda yer alır. Biftek, hububat, sebzeler, domates, peynir ve süt de az miktarda folik asit içerir. Folik asit eksikliği, anemiye yol açabilir. Hidrojen Sülfür Hidrojen sülfür, renksiz bir gazdır ve çürük yumurta kokusuna sahiptir. Fazla zehirlidir ve uzun süre solunduğunda ölüme yol açabilir. Havada seyreltik olarak bulunduğunda yorgunluk ve baş ağrısına neden olabilir. Nitrik Asit Nitrik asit, dinamit imalatında kullanılır. Gliserin ile reaksiyona girerek nitrogliserin oluşturur. Ayrıca nitrik asit, amonyum nitrat içeren gübrelerin üretiminde de kullanılır. Fosforik Asit Fosforik asit, saf haliyle renksiz kristaller şeklinde bir katıdır. En çok fosfatlı gübrelerin üretiminde ve ilaç endüstrisinde kullanılır. Hidroflorik Asit Hidroflorik asit, yüksek oktanlı benzin üretiminde ve sentetik kriyolit üretiminde kullanılır. Ayrıca cam üzerine şekil yapmak için de kullanılır. Bu işlem için cam eşyaların yüzeyi parafin tabakası ile kaplanır ve üzerine istenen şekil çizilir. Çizgilere hidrojen flüorür gazı veya çözeltisi uygulanır ve camda sadece sabit şekiller kalır. Önemli Bazlar ve Kullanım Alanları Sodyum Hidroksit Sodyum hidroksit, beyaz renkte nem çekici bir maddedir. Suda kolayca çözünür ve kaygan bir çözelti oluşturur. İnsan dokusuna kaşındırıcı bir etkisi bulunur ve laboratuvarda CO2 gibi asidik gazları yakalamak için kullanılır. Ayrıca yapay ipek, sabun, kâğıt, boya, deterjan endüstrisinde ve petrol rafinerilerinde yaygın olarak kullanılır. Potasyum Hidroksit Potasyum hidroksit, endüstride Arap sabunu üretiminde, pillerde elektrolit olarak ve gübre üretiminde kullanılır. Kalsiyum Hidroksit Kalsiyum hidroksit, beyaz bir toz olup, suda hamurumsu bir görünüm alır. Sönmemiş kirece su eklenmesiyle oluşur. Kalsiyum hidroksit, asidik gazların uzaklaştırılması, kireç ve çimento yapımında kullanılır. |